راهنمای خرید مادربرد

اگر این روزها به فکر خرید یک کیس جدید افتاده‌اید یا قصد ارتقای سیستم قدیمی خود را دارید، بد نیست که خرید مادربرد جدید را هم در لیست خود بگذارید. وقتی نوبت به اسمبل کیس می‌رسد، مادربرد به عنوان سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کند. در حقیقت همانطور که از نامش پیداست، مادربرد یک قطعه سخت افزاری حیاتی در سیستم‌های کامپیوتری است. اما باید بگوییم برای اکثر کاربران معمولی، انتخاب مادربرد مناسب کار واقعاً پیچیده‌ای است! اینجاست که راهنمای جامع ما وارد عمل می‌شود. پس اگر قصد خرید یک مادربرد جدید را دارید، حتماً این راهنما را تا انتها بخوانید.

مادربرد چیست؟

مادربرد برد مدار اولیه هر کامپیوتر یا سیستم پیچیده الکترونیکی است که به عنوان برد اصلی، پایه یا برد سیستم نیز شناخته می‌شود. مادربرد تمام اجزای مختلف سخت افزاری یک کامپیوتر را به هم متصل می‌کند.

برخی از اجزای موجود در مادربرد عبارتند از:

• CPU: به عبارتی مغز کامپیوتر. CPU همه چیز را از دستورالعمل‌های اولیه تا توابع پیچیده پردازش می‌کند.
• شکاف‌های RAM: این اسلات‌هایی هستند که ماژول‌های RAM را در آن قرار می‌دهید. RAM یک حافظه موقت است که با CPU شما ارتباط برقرار می‌کند.
• چیپ BIOS/UEFI: این تراشه ابتدایی‌ترین عملکردهای کامپیوتر را کنترل کرده و در لحظه شروع به کار سیستم اجرا می‌شود.
• گذرگاه یا باس: باس زیرسیستمی است که داده یا برق را میان اجزای داخل یک کامپیوتر یا بین چندین سیستم کامپیوتری انتقال می‌دهد.
• واسط‌های رابط: این موارد شامل رابط‌های مختلف مانند SATA برای هارد دیسک و PCI Express برای کارت‌های ویدیویی و سایر دستگاه‌های پرسرعت هستند.

راهنمای خرید مادربرد

پس از انتخاب CPU، یک مادربرد مکمل معمولاً جزء بعدی است که باید انتخاب کنید و انتخاب آن هم کار ساده‌ای نیست. در ادامه راهکارهایی ارائه داده‌ایم تا این انتخاب را برای شما ساده‌تر کنیم.

مقاله نمونه: راهنمای خرید کامپیوتر

انتخاب پلتفرم

اولین تصمیم شما باید این باشد که CPU کدام شرکت را می‌خواهید به عنوان مغز رایانه خود انتخاب کنید: Intel یا AMD. هر دو پردازنده‌های مختلفی ارائه می‌دهند؛ از گزینه‌های سطح پایین که برای کاربری ساده مناسب هستند گرفته تا غول‌های فوق‌العاده قدرتمندی که می‌توانند پردازش‌های سنگین انجام دهند و سخت‌ترین بازی‌های امروزی را با قدرت اجرا کنند.

هر دو شرکت به طور مداوم محصولات خود را ارتقا می‌دهند؛ به این معنی که هر سال پردازنده‌های جدید معرفی می‌شود و مدل‌های سال‌های پیش قدیمی‌تر می‌شوند. در حال حاضر شرکت اینتل پردازنده‌های نسل 14 و شرکت AMD پردازنده‌های Ryzen نسل نسل 7 را به بازار عرضه کرده است.

سپس باید مادربردی را انتخاب کنید که از سوکت و چیپست مناسب استفاده کند. سوکت پردازنده مکانیزمی است که از طریق آن یک CPU به مادربرد متصل می‌شود. چیپست نرم‌افزار و سخت‌افزار مادربردی است که با هم ترکیب می‌شود تا همه اجزای مختلف با هم ارتباط برقرار کنند.

سوکت‌ها و چیپست‌هایی که باید بشناسید

در سالی که گذشت، شاهد پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه سوکت‌ها و چیپ‌ست‌ها از تولیدکنندگان برجسته‌ای مانند اینتل، AMD و غیره بوده‌ایم. بیایید به مهم‌ترین آنها بپردازیم:

برای آموزش تعویض رم لپ تاپ ایسوس کلیک کنید.

سوکت‌های CPU

• LGA 1700: این سوکت توسط اینتل معرفی شده که از پردازنده‌های Alder Lake آنها پشتیبانی می‌کند.
• AM4: سوکت اصلی AMD، AM4، به دلیل تعهد این شرکت به اطمینان از سازگاری برای پردازنده‌های جدیدتر در مادربردهای قدیمی، همچنان محبوب باقی می‌ماند.
• TR4/SP3: این سوکت‌ها پیشنهاد ممتاز AMD هستند که برای پردازنده‌های Threadripper سطح بالا مناسبند.

چیپست‌ها

• Z690 (اینتل): چیپست Z690، سازگار با سوکت LGA 1700، از حافظه DDR5، PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کند و دارای ظرفیت‌های اورکلاک پیشرفته است.
• X570/B550 (AMD): X570 و B550 از AMD از هر دو CPU سری Ryzen 5000 و 3000 پشتیبانی می‌کنند و با اتصال PCIe 4.0 ارتقا یافته عرضه می‌شوند.
• TRX40 (AMD): TRX40 با سوکت sTRX4 مرتبط است که منحصراً برای پردازنده‌های نسل سوم Threadripper در نظر گرفته شده است.

برای مطالعه مقاله راهنمای خرید CPU کلیک کنید.

انتخاب فرم فاکتور (ابعاد و ظاهر)

مادربردها در اندازه‌های متفاوتی عرضه می‌شوند؛ به این معنی که دست شما در انتخاب ابعاد سیستم خود به نسبت محیط باز است. اگر فضای زیادی دارید، شاید بخواهید از یک کیس تاور با اندازه کامل استفاده کنید؛ اما اگر فضای شما محدود است، احتمالاً نیاز به یک کیس کوچکتر خواهید داشت.

به همین دلیل است که مادربردها در اندازه‌ها یا فرم‌های مختلفی تولید می‌شوند و این استانداردها نه تنها اندازه مادربرد را تعیین می‌کنند، بلکه تعداد اجزای مختلفی را که می‌توانند از آن پشتیبانی کنند نیز مشخص می‌کنند. به طور کلی، هرچه اندازه فیزیکی مادربرد بزرگتر باشد، اجزای بیشتری را پشتیبانی می‌کند. همه کیس‌ها از همه اندازه مادربرد پشتیبانی نمی‌کنند، بنابراین باید مطمئن شوید که مادربرد و کیس شما مطابقت دارند.

در جدول زیر به بررسی تعدادی از فرم فاکتورهای رایج‌تر مادربرد و مشخصات آنها می‌پردازیم:

	Mini-ITX	MicroATX	ATX
اندازه	22.86 در 19 سانتی‌متر	24.4 در 24.4 سانتی‌متر	30.5 در 24.4 سانتی‌متر
شیارهای توسعه	1	4	7
رم	DIMM	DIMM	DIMM
شیارهای رم	2	تا 4	تا 8
تعداد GPU	تا 1	تا 3	تا 4
پورت‌های SATA	تا 6	تا 8	تا 12

افزون بر موارد ذکر شده در جدول بالا، موارد بیشتری نیز وجود دارد. اما ما رایج‌ترین‌ها را بررسی کرده‌ایم. مهم‌ترین چیز این است که تصمیم بگیرید چه اندازه کیسی می‌خواهید بخرید، چه تعداد مؤلفه را می‌خواهید اکنون و در آینده پیکربندی کنید،؛ بر اساس این نکات مادربردی را انتخاب کنید که به بهترین وجه با نیازهای شما مطابقت دارد.

انتخاب گزینه‌های توسعه مادربرد

مادربردها می‌توانند علاوه بر CPU اجزای مختلفی از جمله کارت گرافیک، کارت صدا، کارت شبکه، دستگاه‌های ذخیره سازی و اتصالات و بسیاری موارد دیگر را به یکدیگر متصل کنند. انواع پورت‌های توسعه همواره وجود داشته، اما دیگر همه چیز ساده‌تر شده است. امروزه شما با پورت‌های PCIe سروکار خواهید داشت؛ همچنین برخی مادربردها دارای اسلات PCI برای دستگاه‌های قدیمی هستند.

PCIe چیست؟

PCIe مهم‌ترین پورتی است که امروزه برای اتصال بیشتر قطعات از آن استفاده می‌کنیم. چهار اندازه اسلات PCIe وجود دارد و آخرین استاندارد مورد استفاده رایج PCIe 5.0 است که بر روی آخرین بردهای سازگار Ryzen و اینتل دیده می‌شود. این چهار اندازه هم میزان توان اتصال و هم اندازه آن را مشخص می‌کنند. باید مطمئن شوید که تعداد شکاف‌های توسعه کافی است و اندازه‌های مناسبی برای پشتیبانی از تمام نیازهای فعلی و آینده شما دارند.

چهار اندازه اسلات x1، x4، x8 و x16 وجود دارد که x4 و x16 رایج‌ترین آنها هستند. مادربردها بر اساس تعداد اسلات‌ها و همچنین محل قرارگیری آنها بسیار متفاوت هستند.

پشتیبانی از کارت گرافیک (GPU)

کارت گرافیک اطلاعات را در قالب تصویر نمایش می‌دهد تا ما انسان‌ها بتوانیم از آن استفاده کنیم. پس باید مطمئن شوید که مادربرد شما می‌تواند از نوع GPU مورد نیاز شما برای استفاده‌های مدنظرتان پشتیبانی کند.

برخی از پردازنده‌های مرکزی اینتل دارای پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه هستند که ابزاری برای نمایش خروجی به مانیتور فراهم می‌کنند؛ AMD نیز نسخه‌ای مشابه آن را دارد که واحد پردازش شتاب (APU) نامیده شده و یک CPU و GPU را ترکیب می‌کند. اینها پردازنده‌های گرافیکی نسبتاً کم مصرفی هستند که برای کارهای معمولی و بازی‌های کم گرافیک جواب می‌دهند.

اگر به یک GPU قدرتمندتر نیاز دارید، چه برای بازی یا برای برنامه‌های سنگین‌تر مانند ویرایش ویدیو که بتواند پردازش سریع‌تری داشته باشد، حتماً باید یک کارت گرافیک مستقل بخرید. در این صورت، باید به خاطر داشته باشید که چه نوع پردازنده‌های گرافیکی را می‌توانید به مادربرد خود وصل کنید و حتی اینکه مادربرد شما چند پردازنده گرافیکی می‌تواند پشتیبانی کند.

مقاله مشابه: تفاوت سری های کارت گرافیک ایسوس

بررسی اتصالات کارت‌های گرافیک

امروزه اکثر کارت‌های گرافیک از طریق اسلات PCIe متصل می‌شوند و از اسلات‌های PCIe x16 استفاده می‌کنند. علاوه بر این، اکثر پردازنده‌های گرافیکی جدید به PCIe 3.0 یا بالاتر نیاز دارند. در نهایت باید به عرض موجود برای هر اسلات PCIe دقت کرد؛ بسیاری از GPU ها به عرض دو اسلات نیاز دارند. همچنین توجه داشته باشید که برخی از کارت‌های گرافیک می‌توانند تنها از ۷۵ وات توان ارائه شده توسط اسلات PCIe استفاده کنند، اما اکثر GPU های متصل از طریق کانکتورهای شش پین یا هشت پینی از یک منبع تغذیه بزرگ به انرژی بیشتری نیاز دارند.

بنابراین باید مطمئن شوید مادربرد انتخابی نوع مناسب اسلات‌های PCIe را دارد. به این معنی که باید مشخصات GPU را به دقت بررسی کنید و آنها را با مشخصات مادربرد مقایسه کنید. اگر می‌خواهید دو یا چند پردازنده گرافیکی (اینترفیس پیوند مقیاس‌پذیر یا SLI از NVIDIA و Crossfire از AMD) را متصل کنید، به دو اسلات PCIe موجود و یک مادربرد سازگار نیاز دارید.

برای دیدن پست بهترین کارت گرافیک ایسوس کلیک کنید.

مقاله نمونه: کارت گرافیک ایسوس بهتر است یا گیگابایت؟

انتخاب رم

اینکه چه مقدار رم برای سیستم خود نیاز دارید بستگی به نحوه استفاده شما از آن دارد؛ 8 گیگابایت معمولاً توصیه‌ای مطمئن برای اکثر کاربران معمولی است و 16 گیگابایت یا بیشتر برای کاربران گیمینگ یا نرم‌افزارهای سنگین توصیه می‌شود.

رم‌های امروزی از طریق یک اسلات مستطیلی به مادربرد متصل می‌شوند که ماژول حافظه دوگانه درون خطی (DIMM) نام دارد. تعداد اسلات‌های DIMM در مادربرد تعیین می‌کند که چقدر رم می‌توانید اضافه کنید و معمولاً از دو تا هشت اسلات متفاوت است. می‌توانید هر بار یک ماژول رم اضافه کنید، اما زمانی که رم را به صورت جفت همسان نصب کنید بهترین عملکرد را خواهید داشت.

در انتخاب مادربرد مطمئن شوید که اسلات‌های کافی دارد و می‌تواند از تمام رم و سریع‌ترین رمی که قصد پیکربندی آن را دارید پشتیبانی کند. همچنین باید به نحوه خرید رم نیز دقت کنید.

انتخاب هارد

چندین کانکتور ذخیره سازی اصلی وجود دارد که به هنگام خرید مادربرد باید در نظر بگیرید. این شامل انواع و تعداد اتصالاتی است که برای افزودن هارد به سیستم خود خواهید داشت. برخی از این ارتباطات داخلی و برخی خارجی هستند.

امروزه رایج‌ترین اتصال ذخیره سازی ATA یا SATA سریال است. SATA در نسخه سوم خود قرار دارد و SATA 3.0 اتصالی است که حداکثر سرعت انتقال شش گیگابیت در ثانیه (Gb/s) را ارائه می‌دهد. سرعت خواندن و نوشتن برای حافظه‌های SSD SATA تا 600 مگابایت در ثانیه (600 مگابایت بر ثانیه) و معمولاً به طور قابل توجهی کمتر از 150 مگابایت بر ثانیه برای HDD جهت خواندن و نوشتن است.

شما می‌توانید هم HDD و هم SDD بخرید که از اتصالات SATA 3.0 پشتیبانی می‌کنند و مادربردها هم معمولاً دارای چندین پورت SATA هستند. انواعی از SATA 3.X وجود دارد که سرعت‌ بیشتر و اتصالات کمی متفاوتی دارند، از جمله SATA نسخه 3.2 که از فرم فاکتور M.2 استفاده می‌کند.

SSD با ظرفیت کم و HDD با ظرفیت زیاد

عوامل زیادی در انتخاب فضای ذخیره سازی مناسب دخیل هستند. یکی از تاکتیک‌های رایج، خرید یک حافظه SSD نسبتاً کم حجم برای سیستم عامل و برنامه‌ها است که عملکرد بسیار بهتری را به همراه دارد و سپس یک HDD با ظرفیت بیشتر برای ذخیره حجم عظیمی از داده‌ها مانند عکس‌ و ویدیو.

فرقی نمی‌کند چه نوع هاردی انتخاب می‌کنید، باید مطمئن شوید که مادربرد نیازهای کنونی و آینده شما را رفع می‌کند. این امر مستلزم مطالعه دقیق مشخصات مادربرد است تا مطمئن شوید می‌تواند تمام فضای ذخیره سازی که ممکن است روزی به آن نیاز داشته باشید را به هم متصل کند. به یاد داشته باشید که در صورت لزوم می‌توانید از هارد اکسترنال نیز استفاده کنید.

بررسی اتصالات

انواع مختلفی از اتصالات وجود دارد که امروزه مادربردها می‌توانند از آنها پشتیبانی کنند؛ در نتیجه هنگام انتخاب مادربرد، نیازهای خود را با دقت در نظر بگیرید.

برخی از اتصالات مستقیماً روی مادربرد و درون کیس قرار دارند و گاهی اوقات برای اتصال به پورت‌های جلو، بالا، کناره‌ها یا پشت کیس هستند. همچنین باید در نظر بگیرید که کیس شما از چه پورت‌هایی پشتیبانی می‌کند و مطمئن شوید که مادربرد اتصالات داخلی مورد نیاز را فراهم می‌کند. مادربردها همچنین دارای اتصالات قابل دسترسی خارجی در پنل ورودی/خروجی عقب (I/O) هستند که در یک مکان استاندارد در پشت کیس قرار می‌گیرد.

سازندگان مادربرد

اکنون که تشخیص داده‌اید برای کامپیوتر خود به چه نوع مادربردی نیاز دارید، وقت آن رسیده که کمی بیشتر فکر کنید. برخی از شرکت‌های سازنده بر ارائه مادربردهایی با هدف گیمینگ با فضای زیادی برای اضافه کردن پردازنده‌های گرافیکی و سیستم‌های نور LED تمرکز می‌کنند، در حالی که برخی دیگر بر روی سیستم‌های اصلی تمرکز دارند. برخی از شناخته شده‌ترین تولید کنندگان مادربرد عبارتند از ایسوس، Gigabyte، MSI و ASRock.

سخن پایانی

در این مطلب یک راهنمای کامل و جامع برای خرید مادربرد به شما ارائه دادیم. در ابتدا به تعریفی از مادربرد اشاره کردیم و سپس به نکاتی در مورد خرید مادربرد از جمله انتخاب پلتفرم، فرم فاکتور، گزینه‌های فرم فاکتور، پشتیبانی از کارت گرافیک و اتصالات آن، انتخاب رم و هارد، اتصالات کلی و سازنده آن پرداختیم. در پایان چند تا از بهترین مادربردهای موجود در بازار را معرفی کردیم. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.

فروشگاه اینترنتی پلازا دیجیتال ارائه دهنده انواع مادربرد از برندهای مطرح دنیاست. شما با خرید از این فروشگاه علاوه بر اطمینان از اصالت کالا با دریافت ضمانت‌نامه، از مهلت تست و تعویض 14 روزه و مزایای دیگر نیز برخوردار خواهید شد.

همچنین اگر دقیقاً نمی‌دانید کدام مادربرد مناسب سیستم شماست، می‌توانید برای دریافت مشاوره خرید مادربرد به ‌صورت تخصصی و رایگان با شماره‌‌های موجود در سایت تماس بگیرید تا کارشناسان ما شما را راهنمایی کنند.

سوالات متداول

• آیا یک مادربرد معمولی برای بازی مناسب است؟

اکثر مادربردهای غیر گیمینگ را می‌توان برای اجرای بازی‌ها استفاده کرد؛ اما اگر به دنبال بهترین تجربه بازی هستید، حتماً یک مادربورد گیمینگ خریداری کنید.

• آیا خرید یک مادربرد ارزان منطقی است؟

هر چه برای خرید یک مادربرد بیشتر هزینه کنید، احتمال عملکرد سیستم‌تان بهتر خواهد بود، اما به این معنی نیست که مادربردهای ارزان‌قیمت کیفیت خوبی ندارند. شما باید تناسب قیمت و کیفیت مادربرد را با نوع نیازتان ملاک قرار دهید. پس اگر نیازی به انجام امور پردازشی سنگین ندارید، خرید یک مادربرد معمولی کاملاً پاسخگوی نیازهای شماست.