احتمالا برای شما هم پیش آمده است که به فکر ارتقای کامپیوتر یا لپ تاپ خود باشید. یکی از روش‌هایی که میتوانید سیستم خود را ارتقا دهید، ارتقای هارد سیستم است. به صورت کلی دو نوع هارد وجود دارد: HDD و SSD که هاردهای SSD نسل جدیدتری هستند و سرعت بیشتری دارند. در این مقاله راجع به این موضوع صحبت کردیم که هارد SSD چیست و چه ویژگی هایی دارد. همچنین انواع هارد SSD را معرفی کردیم و نکات خرید هارد SSD را برای شما بیان کردیم. پس اگر می‌خواهید انتخاب درستی از هارد SSD داسته باشید، تا انتهای مقاله با ما هم راه باشید.
حافظه SSD چیست؟
درایو حالت جامد یا همان حافظه SSD، یک دستگاه ذخیره‌سازی است که از مجموعه‌های مدار مجمتع برای ذخیره‌سازی داده‌ها استفاده میکند. قبلا از این نوع حافظه‌ها فقط در فلش مموری‌ها استفاده می‌شد اما امروزه از آنها به عنوان هارد اصلی کامپیوتر یا لپ‌تاپ هم استفاده می‌شود. حافظه اس اس دی، مانند هارد دیسک‌های قدیمی، قطعه متحرک یا صفحه‌ای مغناطیسی ندارند و همه داده‌ها بر روی قطعاتی ثابت ذخیره می‌شوند. این قطعات ثابت طول عمر و سرعت بسیار بیشتری نسبت به حافظه‌های قدیمی دارند و انتخاب بهتری برای خرید هستند.
چرا باید از هارد SSD استفاده کنیم؟
چندین دلیل برای استفاده از SSD وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:
- لپ‌تاپ‌ها ممکن است در جابه‌جایی دچار حادثه شوند. حافظهای که در برابر این ضربات مقاومت کند یک ویژگی مهم و بزرگ به حساب می آید. هاردهای HDD به خاطر داشتن قطعات متحرک در هر یک از ضربات ممکن است آسیب ببینند؛ مخصوصاً اگر در موقع اصابت ضربه در حال کار باشند. اما حافظه‌های SSD به خاطر محرک نبودن قطعات آنها احتمال آسیب دیدگی کمی دارند.
- حافظه‌های SSD وزن کمتر و اندازه‌های کوچکتری نسبت به هاردهای HDD دارند. این موضوع در لپ‌تاپ‌ها که قابل حمل هستند، بسیار اهمیت دارد چون حمل و نقل آن را راحت‌تر میکند. از طرف دیگر SSD ها مصرف انرژی کمتری دارد و به افزایش عمر باتری کمک می کند.
- اکثر افرادی که از ویندوز استفاده می کنند، می‌دانند بالا آمدن دستگاهی که با HDD کار میکند، طولانی‌تر است. زمانی که شما از هارد SSD به جای HDD استفاده می‌کنید ممکن است سرعت اجرای نرم افزارها تغییر چندانی نکند. اما با بالا آمدن سیستم متوجه این تغییر خواهید شد.
- مهمترین ویژگی SSD میزان خطای بسیار پایین آن نسبت به HDD است و اگر قصد دارید که از اطلاعات خود بکاپ بگیرید. استفاده از یک SSD برای این کار به شما توصیه می‌شود.
انواع رابط کاربری درایو حالت جامد (SSD)
منظور از رابط کاربری، نوع اتصالی است که بین حافظه SSD و مادربرد وجود دارد. برای این اتصال، چند روش وجود دارد:
- SATA: فناوری Serial ATA در سال 1999 عرضه شد و در بسیاری از SSD ها استفاده می‌شود. سرعت خواندن و نوشتن در این SSD به حدود 600 مگابایت در ثانیه می‌رسد. این نوع اتصال در مرحله اول برای HDD طراحی شده بود اما اس‌اس‌دی‌ها هم از آن استفاده کردند.
- PCLe: بعد از اتصال SATA نوبت به اتصال PCLe رسید. در این نوع اتصال، درایو حالت جامد (SSD) به صورت مستقیم به مادربرد متصل می‌شود. این باعث می‌شود که حافظه SSD سرعت بیشتری داشته باشد و سرعت خواندن و نوشتن آن به یک گیگابایت در ثانیه هم برسد.
- SSD : M.2های مبتنی بر اتصال M.2، بیشتر در لپ‌تاپ‌ها و رایانه‌های All-in-One استفاده می شود. ابعاد این درایوها نسبت به SSDهای قبلی کوچکتر است اما با همان ظرفیت‌های قبلی وجود دارند.
- NVMe : NVMe یک فناوری جدید است که برای رفع مشکل اتصالات SATA در SSDها طراحی شده است. در این فناوری درخواست‌های ارسالی به SSD در بالاترین حد ممکن است و سرعت بسیار بیشتری دارند.
همانطور که در تصویر زیر می‌بینید، حافظه M.2 بسیار کوچکتر از سایز‌های دیگر هستند و حافظه‌های SATA از همه بزرگتر هستند. دو حافظهای که در سمت راست تصویر می‌بینید هم از نوع NVMe هستند.
انواع هارد SSD
سه نوع حافظه SSD وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
1- سلول تک‌سطحی (SLC):
هر یک از این سلول‌ها می‌توانند یک بیت اطلاعات را ذخیره کند که یا صفر است یا یک. با این حساب، برای هر سلول تنها دو مقدار ممکن است. به همین دلیل سلول تک هسته‌ای بهترین، سریع‌ترین و دقیق‌ترین نوع SDD با میزان کمترین مصرف انرژی است و عمر بالاتری نسبت به سایر دارد. البته با توجه به امکاناتی که دارد، قیمت بالاتری هم دارد.
2- سلول چندسطحی (MLC):
این سلول در هر واحد، میتواند دو بیت دیتا ذخیره کند. یک و یا صفر از آنجا که هر سلول توانایی ثبت دو عدد را دارد ۴ احتمال عددی برای هر یک از سلول ها وجود دارد 00، 01، 10، .11 از لحاظ فیزیکی سلول چند سطحی نسبت به سلول تک سطحی میتواند ظرفیت ذخیره ازی بیشتری داشته باشد و قیمتش هم کمتر است. اما از جهت دیگر، سرعت و دقت پایین‌تری دارد. همچنین با توجه به مصرف بالای انرژی آن عمر مفید خیلی کمتری دارد؛ در واقع یک دهم سلول تک سطحی است. در نظر بگیرید که عمر مفید استفاده از آن یک ماه و حتی چند سال نیست میتواند تا یک دهه یا حتی بیشتر برای شما کار کند. سلول چند سطحی انتخابی مناسب برای دستگاه‌های رده‌بالا است.
3- سلول سه سطحی (TLC):
در هریک از این سلول‌ها میتواند سه بیت دیتا ذخیره شود و با توجه به ابعاد آن ظرفیت بالایی دارد. اما سرعت و دقت آن نسبت به سلول چندسطحی و تک‌سطحی کمتر است و همچنین عمر کوتاه‌تری به دلیل مصرف زیاد انرژی دارند.
ساختار حافظه اس اس دی
ممکن است شما هم بخواهید بدانید که درون یک حافظه SSD چه قطعاتی وجود دارد. تصویر زیر یک نمونه هارد اس اس دی از نوع SATA است. اولین چیزی که در نگاه اول توجه شما را جذب میکند، نبود صفحه براق و بازوی مکانیکی است. شما یک پورت الکتریکی با چندین تراشه که به آن متصل هستند، می‌بینید.
اما این حافظه جامد چطور کار میکند؟ حافظه‌های SSD بر اساس دو واحد زیر کار می‌کنند:
1- سلول
واحد اصلی ذخیره سازی اطلاعات سلول نام دارد (بخش‌های سیاه رنگ در تصویر بالا را ببینید). هر یک از این سلول‌ها دارای یک بار الکتریکی مشخص هستند و توانایی ذخیره‌سازی مشخصی از داده را دارند. هنگامی که شما داده‌ای را روی این حافظه ذخیره می‌کنید، این داده بین سلول‌ها تقسیم می‌شوند. البته در هر بار ذخیره‌سازی، تمام سلول‌ها درگیر نمی‌شوند و داده فقط روی برخی از آنها ذخیره می‌شود. همین اتفاق در هاردهای HDD هم می‌افتد، یعنی داده‌های در سلول‌های مختلف ذخیره می‌شوند اما در هاردهای HDD باید باید یک محرک به طور دائم به حرکت درآید تا به داده‌های ذخیره شده دسترسی داشته باشید. اما در حافظه های جامد یا SSD ها نیازی به این کار نیست. بعد از ذخیره سازی داده، واحد کنترل‌گر وارد عمل می‌شود.
کنترل‌گر به سرعت سیگنال های الکتریکی داده ها را جمع میکند به همین دلیل سرعت خواندن داده ها در مقایسه با هارد دیسک ها بسیار بیشتر است.
2- کنترل گر
زمانی که سلول‌ها داده‌ها را ذخیره می‌کنند، کنترل‌گر وجود یا عدم وجود بار الکتریکی را به عنوان مقدار صفر یا یک تفسیر میکند. در واقع کنترل‌گر مسئولیت تبادل این داده ها با سیستم عامل را دارد و میزبانی برای انواع عملیات و توابع است. بهتر است بدانید که کنترل‌گر به طور کلی بین سیستم عامل و سلول‌های حافظه قرار می‌گیرد و اطلاعات را بین آنها مبادله می کند. البته این تفسیر ساده‌شده از ساختار و نحوه کار حافظه SSD است و در عمل اتفاقات بیشتر و پیچیده‌تری می‌افتد.
چگونه یک هارد SSD انتخاب کنیم
با توجه به تمام مطالبی که گفتیم اکنون شما می توانید یک اس اس دی مناسب برای دسکتاپ و یا لپ تاپ خود بخرید. بهترین گزینه برای بیشتر سیستم‌ها یک اس اس دی از نوع MLC با اتصال SATA III است. این گزینه برای دسکتاپ و همچنین لپ تاپ گزینه مناسبی است. البته برای لپ تاپ بهتر است از نوع M.2 باشد. زمانی که می‌خواهید یک اس اس دی را جایگزین HDD کنید، می توانید از نرم افزارهای مانند Macrium Reflect یا Action True Image استفاده کنید که یک کلون از درایو قبلی شما بر روی درایو جدید ایجاد کند. با استفاده از این برنامه ها تمام اطلاعات اضطراری و قبلی به درایو جدید انتقال پیدا میکند.
اکنون نوبت شماست بهترین حافظه SSD را انتخاب کنید
با توجه به مطالبی که در بالا گفتیم یک SSD میتواند سرعت بالا آمدن سیستم را افزایش دهد. SSD ها در سه نوع سلول سه سطحی (TLC)، سلول تک‌سطحی (SLC) و سلول چندسطحی (MLC) هستند. SSD ها از دو بخش سلول و کنترل‌گر ساخته شده‌اند که سلول وظیفه دخیره سازی و کنترل‌گر وظیفه ارتباط سلول به سیستم عامل را دارد. با توجه به مطالبی که در باره SSD ها گفته شد، میتوانید بهترین نوع آن را انتخاب کنید. به نظر شما چه عوامل دیگری در انتخاب حافظه SSD موثر است؟ شما چه تجربه‌ای از خرید حافظه اس اس دی دارید؟ مشتاقانه منتظر نظرات شما هستیم.